سیستم کلاچ (انتقال قدرت) اجزاء + کارآیی

اولین عضو سیستم انتقال قدرت است که در بین موتور و گیربکس قرار دارد و بر روی فلایویل نصب شده و همراه با آن گردش می کند.

کلاچ:

اولین عضو سیستم انتقال قدرت است که در بین موتور و گیربکس قرار دارد و بر روی فلایویل نصب شده و همراه با آن گردش می کند.

تعریف کلاچ:

به طور کلی می توان گفت که کلاچ یک کلید قطع و وصل نیرو، بین موتور و گیربکس است.

اساس کار کلاچ:

در خودرو های امروزی اساس کار کلاچ، اصطکاک است که بین دو عضو محرک (گرداننده) و متحرک (گردانده) به وجود می آید.

وظایف اصلی کلاچ:

- انتقال نیرو از موتور به چرخ ها بدون ضربه در ابتدای حرکت.

- افزایش گشتاور در ابتدای حرکت خودرو.

- با کلاچ گرفتن، خودرویی که جعبه دنده اش درگیر است حرکت نمی کند.

- قطع و وصل نیرو از موتور به گیربکس.

- قطع نیرو جهت تعویض دنده.

انواع کلاچ:

کلاچ ها با توجه به محل کاربرد و شرایط، به دو دستۀ اصلی تقسیم می شوند.

1- کلاچ های مکانیکی که توسط راننده و اهرم، نیرو را قطع یا وصل می کنند.

2- کلاچ های اتوماتیک که خود به خود نیرو را قطع و وصل می کنند.

انواع کلاچ های مکانیکی:

- کلاچ های چنگکی:

این کلاچ ها در جعبه دنده، برای سریع هم دور شدن دو محور، و در خودروهای 4WD برای درگیر نمودن دیفرانسیل جلو یاسیستم کمک کاربرد دارند.

- کلاچ های یک طرفه:

این کلاچ ها به گونه ای طراحی شده اند که بتوانند نیروی ورودی را فقط در یک جهت انتقال دهند و به طرف دیگر گردش، منتقل نکنند. این کلاچ ها دارای دو نوع کلاچ قفل شونده ضامن دار و بادامکی هستند.

- کلاچ های اصطکاکی:

کلاچ هایی هستند که از نیروی اصطکاک، جهت درگیری استفاده می کنند.

انواع کلاچ های اصطکاکی:

- کلاچ های مخروطی

- کلاچ های یک صفحه ای با فنر خورشیدی

- کلاچ های یک صفحه ای با فنر لوله ای

- کلاچ های دو صفحه ای با هردو فنر

- کلاچ های چند صفحه ای

انواع کلاچ های خودکار:

- کلاچ های هیدرودینامیکی

- کلاچ های الکترومغناطیسی

- کلاچ های وزنه ای

- کلاچ های ترکیبی

قسمت های کلاچ یک صفحه ای:

- صفحه کلاچ:

قطعه ای است فولادی، که در قسمت میانی دارای توپی است که روی آن تعدادی فنر لوله ای برای گرفتن ارتعاش و ضربه، و هزار خاری برای درگیری با شفت ورودی گیربکس و همچنین قسمت بیرونی آن، دارای صفحه های بریده یا موج دار است که لنت در دو طرف آن توسط پرچ، نصب می گردد.

- دیسک یا صفحه فشار دهنده:

این صفحه، صفحه ای فولادی و صیقلی است که بر اثر نیروی فنر ها به سمت فلایویل حرکت کرده و صفحه کلاچ را به فلاویل می فشارد.

- پوستۀ کلاچ با فنر های لوله ای:

از فنر های لوله ای برای فشردن دیسک به سمت فلایویل استفاده می شود همچنین برای غلبه بر نیروی فنر ها، تعدادی شاخک به صورت الاکلنگی بر روی پوسته نصب شده است که هنگام وارد شدن نیرو بر روی پدال، شاخک ها دیسک را به عقب می کشند.

- پوسته کلاچ با فنر های دیافراگمی (خورشیدی):

بر روی این نوع پوسته، فنر خورشیدی یا دیافراگمی نصب شده است.در این نوع پوسته شاخک وجود ندارد و فنر خورشیدی، کار شاخک ها را نیز انجام میدهد.

مزایای کلاچ با فنر خورشیدی نسبت به فنر لوله ای می توان موارد زیر را نام برد:

· دارای ساختمان ساده و سبک تری می باشد.

· دارای قطعات متحرک کمتر، سایش کمی است.

· فشار یکنواخت بر روی صفحه وارد می کند.

· نیروی پای راننده را کم می کند.

- بلبرینگ کلاچ:

برای این که بتوان نیروی پدال را به قسمت میانی کلاچ، جهت قطع نیرو انتقال داد. به علت گردش مجموعه کلاچ، باید از قطعه ای به نام بلبرینگ کلاچ استفاده کرد.

- دو شاخه کلاچ:

این دو شاخه دارای اندازه طولی حساب شده برای بالا بردن نیرو می باشد که به صورت الاکلنگی نیروی وارد شده را از سمت پدال بلبرینگ منتقل می کند.

راه انداز کلاچ:

این سیستم نیروی پای راننده را جهت قطع نیرو، به سیستم کلاچ می رساند.

الف) راه انداز هیدرولیک:

جهت افزایش قدرت و نیروی پای راننده، از این سیستم که توسط نیروی روغن و براساس قانون پاسکال می باشد، استفاده می شود.

سیستم راه انداز کلاچ از پمپ دهنده (پمپ بالا) و لوله ها و مجاری و پمپ گیرنده (پمپ پایین) تشکیل شده است و با نیروی روغن کار می کند. جهت افزایش نیرو، پیستون پمپ پایین از پمپ بالا بزرگتر است و چون با توجه به قانون پاسکال کار می کند در صورت وارد شدن هوا به داخل سیستم، باعث عدم عمل صحیح کلاچ می گردد لذا در صورت لزوم، به هواگیری نیاز دارد.

قسمت های راه انداز هیدرولیک:

راه انداز هیدرولیک از پمپ بالا (پمپ اصلی)، پمپ پایین (پمپ پوسته گلدانی) لوله ها اتصالات و شیش یا میله پدال تشکیل شده است.

ب) راه انداز مکانیکی:

راه انداز مکانیکی به صورت اهرم بندی سیمی و یا شیشی، نیروی پدال را به سیستم کلاچ منتقل می کند.

ج) راه انداز الکتریکی:

این راه انداز به صورت الکترونیکی، کلاچ های هیدرولیک را کنترل می کند به گونه ای که حسگر ها اطلاعات لازم در مورد دریچه گاز، موتور، کلاچ و جعبه دنده را به یک مدول کنترل الکترونیکی می فرستند، مثلاً هنگامی که راننده، اهرم تعویض دنده را حرکت می دهد، مدول کنترل الکترونیکی به مبدل گشتاور، سیگنالی می فرستد تا کلاچ را درگیر یا خلاص کند.